Przeskocz do treści

Dlaczego truskawka jest taka niesamowita? Ma wiele nazw zwyczajowych: poziomka ananasowa, poziomka wielkoowocowa, ale tak naprawdę nazywa się Poziomka truskawka (Fragaria ×ananassa Duchesne). Jest mieszańcem dwóch gatunków poziomki z rodziny różowatych (Rosaceae Juss.). Mieszaniec ten został uzyskany w Europie przez skrzyżowanie pochodzącej z Ameryki Północnej poziomki wirginijskiej (F. virginiana Mill.) z chilijską (F. chiloensis (L.) Mill.), które zaszło przypadkiem na początku XVIII wieku. Jako pierwszy opisał ją Antoine Nicolas Duchesne.

Biologia i genetyka truskawki

Smaczny i pachnący owoc truskawki tak naprawdę owocem nie jest. Owocami właściwymi są liczne, drobne orzeszki
(wieloorzeszkowiec) zawiązujące się na jego powierzchni. Taki typ owocu to owoc zbiorowy nazywany w przypadku truskawki jagodą pozorną. Powstaje on z rozrastającego się po zapyleniu dna kwiatowego.

Truskawka jest niesamowita pod względem genetycznym. Jest oktaploidem o liczbie chromosomów 2 n = 8 x = 56 i przybliżonej wielkości genomu 1C = 708-720 Mb. Oba gatunki (Fragaria virginiana i Fragaria chiloensis), z których powstała w wyniku naturalnej hybrydyzacji w wieku XVIII także były oktaploidami. Szczegółowa analiza genomu doprowadziła do wniosku, że genom pochodzi od trzech dzikich gatunków diploidalnych. Cztery z subgenomów pochodzą od diploidalnego osobnika F. vesca, dwa od diploidalnego osobnika F. iinumae oraz kolejne dwa od nieznanego przodka spokrewnionego z F. iinumae

Truskawka jest niesamowita ze względu na własności odżywcze

Truskawki posiadają więcej witaminy C niż cytryny czy grejpfruity. Zawarta w nich witamina PP reguluje m.in. dotlenienie krwi. W owocach tych znajduje się bogactwo soli organicznych, poprawiających przemianę materii i pektyn, oczyszczających jelita z resztek pokarmu i korzystnie wpływających na florę bakteryjną.

Zawarte w truskawkach wapń i fosfor wzmacniają kości i zęby, poprawiają pracę mięśni, a w połączeniu z magnezem  – odkwaszają organizm. Co więcej, poprzez spalanie tłuszczów owoce te posiadają właściwości odtruwające i oczyszczające. Dzieje się tak za sprawą bromeliny, enzymu odpowiadającego za rozkład białka. Poleca się więc truskawki osobom, które mają kłopoty z trawieniem białek lub które borykają się nadprogramowymi kilogramami.

Ze względu na wysoką zawartość żelaza, truskawki są również ważnym składnikiem kobiecej diety. Chronią przed anemią, wzmacniają organizm, wpływają odświeżająco na cerę i włosy. Są wielkim sprzymierzeńcem w walce z chorobami reumatycznymi i artretycznymi, a także obniżą kwasowość moczu i z tego powodu poleca się je przy schorzeniach wątroby, nerek, kamieniach moczowych i żółciowych oraz przy podagrze.

Truskawki, cebula i czosnek posiadają w swoim składzie wyjątkowo cenny składnik  – fitocydy. Są to związki o właściwościach bakteriobójczych, bardzo istotne np. podczas leczenia stanów zapalnych jamy ustnej. Truskawki zawierają również kwas elagowy, który neutralizuje substancje rakotwórcze. Są na liście tych naturalnych owoców, które najlepiej wspomagają profilaktykę nowotworową.

Truskawki zawierają brom, który w doskonały sposób ułatwia zasypianie. Dlatego tym, którzy cierpią na bezsenność, dobrze zrobi niewielka porcja truskawek przed snem.

Okazuje się, że truskawki wybielają zęby! Można bezpośrednio myć nimi zęby (oczywiście nie zapominając o zwykłej paście) lub robić płukanki. Mówi się, że oprócz właściwości wybielających, truskawki wspaniale czyszczą zęby, a ich częste spożywanie zapobiega osadzaniu się kamienia.

Zdarzają się osoby uczulone na truskawki. Objawami alergii pokarmowej najczęściej są różnego rodzaju pokrzywki, a także bolesne biegunki. Truskawek nie powinny jadać osoby ze stwierdzoną nadwrażliwością na salicylany, ponieważ owoce te zwierają duże ich ilości.

Ciekawostki o truskawkach

Od wieków uważano, że truskawki to najlepszy afrodyzjak. Ze względu na swój czerwony kolor i kształt przypominający serce, stały się symbolem Wenus, greckiej bogini miłości. We Francji istniała tradycja przyrządzania zupy truskawkowej dla nowożeńców. Do dziś niektórzy uważają, że jeśli ktoś przepołowi truskawkę i podzieli się nią ze swym wybrankiem lub wybranką, wkrótce te dwie osoby połączy gorące uczucie!

We Francji truskawki nazywa się „fraise”, a we Włoszech „fragola”. Nazwy te mają prawdopodobnie ścisły związek ze smakiem truskawek i skojarzeniami, jakie wywołują. Przypuszcza się, że w Polsce nazwa „truskawka” pochodzi od wyrazu dźwiękonaśladowczego „trusk”, który słychać podczas obłamywania liści i pędów truskawek.

Największym dostawcą truskawek na świecie są Chiny. Polska jest na drugim miejscu!

Wyjątkowe atrakcje dla dzieci

Organizuje naukowe urodziny dla dzieci oraz zajęcia dodatkowe w szkołach podstawowych i przedszkolach. Uczymy dzieci przez zabawę i rozbudzamy ciekawość świata.

Jemioła to bardzo ciekawa roślina. Jest dwuliściennym, dwupiennym krzewem z rodziny sandałowcowatych, półpasożytem drzew, rosnącym w Europie, Azji, Afryce i północnej Australii. Ta zielona roślina ma łodygi oliwkowozielone, widlasto rozgałęzione, liście skórzaste zimotrwałe. Kwiaty jemioły są żółtozielone, a owoce (pozorne jagody) – mięsiste. Krzew jemioły osiąga wysokość do 50 centymetrów. Wiek rośliny można określić na podstawie licznych widocznych członów, gdyż jej coroczny przyrost ma formę odcinka zakończonego dwoma liśćmi. Jej korzenie mają postać tzw. korowych pasm ssących, których ssawki wnikają pod korę drzewa. Zagnieżdża się ona najczęściej na drzewach liściastych. Jest częściowym pasożytem, co oznacza, że sama produkuje chlorofil, ale odżywia się, korzystając z soków rośliny-dawcy, na której rośnie i się rozwija.

Istnieje ok. 65 gatunków jemioły. W Polsce występują 3 gatunki tego krzewu. Najbardziej znana jest jemioła pospolita (Viscum album) i to właśnie ją wieszamy pod sufitem w Boże Narodzenie. W Polsce jemioła rośnie najczęściej na topolach, klonach, lipach, robinii akacjowej.

Owoce jemioły są przysmakiem ptaków, głównie jemiołuszek. Pojawiają się one u nas w listopadzie (przylatują ze Skandynawii i Rosji), a zostają do marca. Oblatują drzewa, na których rośnie jemioła i zjadają owoce. Dzięki kleistej substancji (wiscynę) zawartej w miąższu nasiona przyklejają się do dzioba ptaków i przenoszone są na gałęzie innych drzew (ptaki pozbywają się ich, czyszcząc dziób o gałęzie). Owoce są również trawione a nasiona wydalane w postaci tasiemek. Gdy taka tasiemka dotknie drzewa, zostaje ono skażone i wkrótce pojawia się na nim jemioła.

O jemiole wspominają już legendy pochodzące z czasów starożytnych. Przed wiekami uznawano ją za dar od Boga lub magiczne ziele i zbierano z wielką starannością. Wierzono, że chroni ona przed złymi mocami, sprowadza do domu szczęście i bogactwo oraz sprzyja zakochanym. Stosowano ją również w medycynie ludowej, jako panaceum.

Obecnie jemioła znalazła zastosowanie w medycynie. Wyciągów wodnych i alkoholowych z jemioły używa się w celu obniżenia ciśnienia krwi (osłabiają napięcie naczyń krwionośnych krwionośnych), mają też lekkie działanie moczopędne. Jemioła wzmacnia też naszą odporność. Prowadzi się również badania nad zastosowaniem jemioły w leczeniu raka.

Jemioła jest jednak rośliną trującą, dlatego nie używa się jej raczej samodzielnie w domowej apteczce. Przedawkowanie jemioły może wywołać wymioty, kolki, drgawki etc.,

Natura hojnie wyposażyła jemiołę w mechanizmy przetrwania i rozwoju. Wyobraźnia ludzka nadała natomiast temu krzewowi cechy magiczne i nadprzyrodzone.

Urodziny szalonego naukowca!

Poza warsztatami dla najmłodszych w szkołach i przedszkolach, organizujemy także niezapomniane urodziny dla dzieci!

Tworzymy wyjątkową atmosferę i angażujemy dzieci w barwne doświadczenia, rozbudzając ciekawość świata.