Zimowy sen zwierząt nie jest de facto snem, a hibernacją. Sen składa się z faz, w których obserwujemy zarówno aktywność mózgową, jak i aktywność mięśni. Tymczasem u hibernujących zwierząt taka aktywność jest bardzo ograniczona. Nie występuje np. faza snu REM podczas której pojawiają się sny.
Podczas hibernacji u ssaków tempo przemiany materii jest przynajmniej 20 razy mniejsze niż normalnie, a temperatura ciała jest zazwyczaj o 1 st. Celsjusza wyższa od temperatury otoczenia. Jednakże u większych zwierząt, np. niedźwiedzi, temperatura nie spada aż tak drastycznie. Dlatego biolodzy w przypadku niedźwiedzi nie mówią o hibernacji, ale raczej o letargu. Podczas hibernacji niemal nie funkcjonuje układ immunologiczny zwierzęcia. Patogeny zwalczane są dopiero, kiedy tempo metabolizmu wróci do normalnego poziomu.
W czasie poprzedzającym hibernację zwierzęta wybierają sobie bezpieczne miejsce na zimowanie, w którym temperatura jest niska, ale raczej stabilna. Zanim rozpoczną hibernację, magazynują energię. Chomiki wypychają swoje nory pokarmem, a inne zwierzęta, np. świstaki czy nietoperze - gromadzą tkankę tłuszczową. U zwierząt wzrasta ilość tzw. brunatnej tkanki tłuszczowej, służącej do produkcji ciepła. To dzięki niej zwierzę jest w stanie wygenerować szybko dużo ciepła, podgrzać krew i w ciągu kilkunastu do kilkudziesięciu minut się wybudzić.
Co jakiś czas - np. co kilkanaście dni, miesiąc, zwierzęta muszą się wybudzać. W czasie okresu wybudzenia oddają mocz, piją i pożywiają się oraz sprawdzają, co się dzieje w otoczeniu. Zwierzęta mogą wyjść z hibernacji również w reakcji na bodźce z zewnątrz - np. dotyk albo zbyt niską temperaturę otoczenia. Gdy w otoczeniu robi się zbyt zimno zwierzę musi poszukać bezpieczniejszego schronienia. Taki okres aktywności, zwany wybudzeniem śródhibernacyjnym, trwać może od kilku godzin nawet do doby. Po tym czasie zwierzę znów zapada w odrętwienie. Wybudzenie jest procesem bardzo kosztowym energetycznie - zwierzę zużywa na nie 75 proc. energii przeznaczonej na całą hibernację. Dlatego tak ważne jest, by nie budzić zwierząt z odrętwienia.
Wśród ssaków, które zapadają w zimową hibernację są m.in. jeże, chomiki, susły, świstaki, nietoperze, kolczatki oraz niedźwiedzie.
Łączymy zabawę z nauką!
Prowadzimy fascynujące zajęcia naukowe dla dzieci, poruszając tematy z różnych dziedzin. Angażujemy do nauki nie tylko teoretycznej, ale także praktycznej.
Dodatkowo organizujemy także wyjątkowe imprezy urodzinowe dla dzieci, pełne kolorowych doświadczeń!
Zapraszamy do współpracy:
