Przeskocz do treści

Niesamowite zalety dyni

Ostatnio kojarzy nam się głównie z zabawą halloweenową, ale czy znacie wszystkie zalety dyni? Jest smaczna, odżywcza ma własności lecznicze, ale jest też uważana za afrodyzjak.

Niezwykła różnorodność form

Dynia należy do rodziny dyniowatych razem z m.in.: arbuzami, melonami czy ogórkami. Rodzaj Dynia (Cucurbita L.) obejmuje aż ponad 20 gatunków, z czego w Polsce występują trzy: dynia olbrzymia (Cucurbita maxima Duchesne), dynia piżmowa (Cucurbita moschata Duchesne) i dynia zwyczajna (Cucurbita pepo L.). Ta najchętniej uprawiana o żółto-pomarańczowym miąższu, bogata w drogocenne pestki to odmiana dyni olbrzymiej. Jej owoce mogą ważyć nawet powyżej 50 kg. Natomiast najcięższa dynia w Polsce ważyła 870 kg! Rzadko kto wie, że cukinia i kabaczek to także dynie, a dokładnie botaniczne odmiany dyni zwyczajnej.

Skąd się wzięła dynia?

Dynia pochodzi z Ameryki Środkowej. W Polsce popularnie zwana była banią, a w Wielkopolsce - korbolem. Historia dyni sięga czasów starożytnych. Słynny wódz, polityk i wielki smakosz Lukullus (117–56 r. p.n.e.) podawał na swoich ucztach dynię smażoną w miodzie. Uczeni greccy podawali natomiast świeżo utartą dynię zalaną winem jako środek przeciw zaparciom.

W XV w. dynia przypłynęła na statkach Kolumba. Odnotował on w swoim pamiętniku dzień, w którym po raz pierwszy ujrzał to niezwykłe olbrzymie warzywo. Początkowo Europejczycy traktowali dynię jako egzotyczną ciekawostkę. Jednak już 100 lat później uprawiano ją w niemal wszystkich krajach naszego kontynentu. W Polsce szybko rozpoznano zalety dyni i zdobyła sobie dużą popularność. Pożywne i smaczne potrawy z dyni pojawiały się zarówno na stołach pańskich, jak i chłopskich. Furorę zrobiły nasiona dodające, jak wierzono, wigoru w łóżku. Wierzenia te okazały się w pełni uzasadnione. Naukowcy odkryli, że pestki dyni zawierają tokoferol znany jako witamina płodności. Wpływa na popęd seksualny i ma działanie afrodyzjakalne.

Wartości odżywcze dyni

Miąższ dyni jest niezwykle odżywczy. Szczególnie cenna jest dynia o pomarańczowym miąższu. Im kolor miąższu intensywniejszy, tym więcej w nim witamin: A, B1, B2, C, PP. Ponadto obfituje on w składniki mineralne, zwłaszcza fosfor, żelazo, wapń, potas i magnez oraz mnóstwo beta-karotenu. Miąższ dyni jest również bogaty w białko, ale niskokaloryczny. Zawiera także pektyny i kwasy organiczne. Dodatkowo dzięki dużej zawartości celulozy pomaga w kuracjach odchudzających.

Właściwości lecznicze dyni

Gotowana lub surowa dynia pomaga w nieżytach przewodu pokarmowego, przy uporczywych zaparciach, chorobach krążenia z towarzyszącymi im obrzękami i schorzeniach wątroby. Dynia jest zalecana jako środek ogólnie odkwaszający, moczopędny, żółciopędny. Podaje się ją rekonwalescentom, pomaga bowiem odzyskać siły po ciężkiej chorobie. Mieszkańcy Tybetu stosują dynię w żywieniu dietetycznym chorych na wątrobę, nerki i serce, a także na zapalenie żołądka, nadkwasotę, owrzodzenie żołądka i dwunastnicy. Dynie wzmacniają także system immunologiczny.

Pestki dyni

Pestki dyni to najbardziej przystępne źródło organicznego, łatwo przyswajalnego, cynku. Kilogram pestek dyni zawiera 130-202 mg cynku. Niedobór cynku powoduje mnóstwo dolegliwości związanych m.in. z prostatą. Cynk jest też potrzebny włosom i paznokciom. Dzięki niemu wszelkie rany i ranki goją się szybko. Ze względu na znaczącą zawartość cynku nasiona dyni stosuje się w leczeniu chorób skóry, takich jak trądzik, opryszczka, a także przy wrzodach żołądka.

Pestki dyni składają się w 30-40% z oleju, który zawiera bardzo dużo fitosteroli i nienasyconych kwasów tłuszczowych. Hamują one odkładanie się w tkankach złogów cholesterolu i obniżają poziom „złego” cholesterolu (LDL) zapobiegając miażdżycy. Ponadto znajdują się w nich lekkostrawne białka, mikroelementy, selen, magnez, cynk, miedź i mangan. Stosuje się je od bardzo dawna w leczeniu stanów zapalnych nerek i pęcherza moczowego. Olej z pestek dyni tłoczony jest na zimno, dzięki czemu nienasycone kwasy tłuszczowe nie ulegają rozkładowi, a olej zachowuje wszystkie właściwości odżywcze. Dzięki dużej zawartości kukurbitacynów działających przeciwpasożytniczo nieprzesuszone świeże pestki stosowane są przeciwko robaczycy i tasiemcom.

Zastosowanie dyni w kosmetyce

Liczne zalety dyni i jej własności znalazły zastosowanie w kosmetyce. Zarówno miąższ jak i olej z pestek może być stosowany jako kosmetyk przy każdym typie skóry, ale szczególnie polecany jest dla skóry suchej, łuszczącej się, pękającej, dojrzałej. Olej z pestek dyni można używać przeciw rozstępom, jako dodatek w olejkach do masażu, kremów i peelingów. Wykazuje właściwości nawilżające, natłuszczające i wygładzające, a dzięki dużej zawartości potasu działa oczyszczająco i rozjaśniająco. Natomiast zawarte w miąższu witaminy A i E, pomagają utrzymać odpowiednie nawodnienie skóry, zwalczają wolne rodniki i opóźniają proces starzenia. Miąższ dyniowy ma również silne działanie w procesie oczyszczania tłustej skóry z niedoskonałościami, skłonnej do wyprysków i alergii.

Zapraszamy do współpracy!

Proponujemy autorski program zajęć dla dzieci w przedszkolach i szkołach podstawowych, podczas których popularyzujemy naukę przez zabawę i rozbudzamy ciekawość świata oraz chęć do nauki przez całe życie.

Organizujemy także niezapomniane urodziny dla dzieci, pełne eksperymentów i zabaw naukowych.